Американдық зерттеулер көрсеткендей, АИТВ-мен (ЖЖВ) өмірсүретін адамдар басқаларға қарағанда қант диабетімен көбірек ауырады. Бұл үлгіпатогеннің патогендік әсерімен және антиретровирустық препараттарды қабылдаудыңкейбір жанама әсерлерімен байланысты. АИТВ-мен ауыратын адамдарда қант диабетіауыр ағымға ие екені анықталған. Ол ертерек дамып, жедел түрде ауыр зардаптарғаәкелуі мүмкін. Жүйке және жүрек-қантамыр жүйесінің асқынулары тән, олар АИТВинфекциясының жағымсыз әсер етеді және пациентке үлкен қауіп төндіреді. Қант диабетініңжедел үдемелі және ауыр ағымы иммундық, метаболикалық және АИТВ инфекциясына тән бұзылулардың басқа түрлерімен байланысты. LVD диагнозымен неғұрлым ұзақөмір сүрсе және емделмесе, декомпенсацияланған қант диабетінің даму ықтималдығысоғұрлым жоғары болады.
Протеаза ингибиторлары (ПИ) және нуклеозидті емес кері транскриптаза ингибиторлары (ННИОТ) — ARVT схемаларында жиі қолданылатынпрепараттардың екі тобы ағзадағы көмірсулар алмасуына теріс әсер ететінінескеру маңызды. Протеаза ингибиторлары инсулинге төзімділіктің дамуфакторларының біріне айналу арқылы қандағы глюкоза деңгейін жоғарылатады. NNIOаш қарынға инсулин деңгейін жоғарылатады және осы гормонды шығаратын ұйқы безіжасушаларының тез сарқылуына ықпал етеді.
АИТВ инфекциясындағы қант диабетін емдеу ерекшеліктері – ЖЖВ-дағы қант диабеті емдеудің кешенді режимін таңдаудың абсолютті көрсеткіші болып табылады. Бұл терапияның классикалық нұсқаларына ұқсас:
● қарапайым көмірсулармен шектелген диета;
● дене салмағын қалыпқа келтіру;
● кардиоваскулярлық тәуекелдерді түзету;
● қандағы глюкозаны төмендететін және инсулинге төзімділіктің дамуын тежейтін дәрілерді қабылдау
Алайда, АИТВ-мен өмір сүретін адамға дәрі-дәрмекті тағайындау кезінде дәрігерлер бірқатар қиындықтарға тап болады. Антиретровирустық және гипогликемиялық дәрі-дәрмектер бір-бірінің әсерін бейтараптандырып, жағымсыз жанама әсер тудыруы мүмкін. Осыған байланысты мамандар антиретровирустық терапияның қазіргі режимін және пациенттің қант диабетін декомпенсациялаудың жеке тәуекелдерін ескере отырып, мәселені шешуге жан-жақты қарауы қажет. Қант диабетімен ауыратын адамдарда антивирустық терапияны тоқтату мүмкін емес. ARVT – бұл адамға толық және сапалы өмір сүруге мүмкіндік беретін нәрсе. Сондықтан қант диабеті қаупінің шамалы жоғарылауы және оның дамуы түріндегі жанама әсер дәрі-дәрмектерді тоқтатудың көрсеткіші емес. Тәжірибелі маман ағзадағы глюкоза алмасуын бақылау және АИТВ инфекциясы терапиясының тиімділігіне әсер етпеу үшін тиімді емдеу режимін таңдай алады.
А. ОРЫНБЕКОВА,
эндокринолог
