Суықта тоңу теріге және тереңірек жасушаларға төмен температура әсерінен туындайды. Кейбір жағдайларда үсік шалу, байқалмайтын болуы мүмкін. Терінің тиісті бөліктері ағарады, салқындайды, сезімталдықты жоғалтады. Зақымдалған тінді қыздырғаннан кейін ауырсыну сезіледі. Үсіктің төрт дәрежесі бар.
Бірінші дәрежеде суық тиген жерде ауырсыну, жану және қышу сезіледі. Бұл жағдай бірнеше күнге созылады. Содан кейін тері өзінің қалыпты түсін алады, кейбір жағдайларда көкшіл болып қалады, ал аймақ суыққа өте сезімтал болады.
Екінші деңгейде жара орнында мөлдір сұйықтықпен толтырылған көпіршік пайда болады.
Үшінші деңгейде тері және астындағы тіндер өледі.
Төртінші деңгейде тері мен тін сүйекке дейін өледі.
Зардап шегушіні жылы жерге әкеліп, ыстық шай мен кофе береді. Дененің суықтан зардап шеккен бөлігін ысқылайды, тері қызып, қызарған түс алған соң спиртпен және арақпен ысқылап антисептикалық таңғыш салады.
Содан кейін жәбірленушіні жылы көрпеге орап, алаумен қыздырады. Көпіршіктер пайда болған кезде теріні ысқылауға тыйым салынады, қармен ысқылау мүмкін емес, өйткені ол теріні одан да салқындатады және зардап шеккен аймақ одан да көп жарақат алуы мүмкін. Мүмкін болса, жәбірленушіні 18-ден 37 градусқа дейінгі температурада 20-30 минут бойы ваннаға салу керек. Теріге майлы желе немесе жақпа жағуға тыйым салынады, себебі бұл зардап шеккен теріні ауруханада емдеуді қиындатады.
Үсік төмен температураның ұзақ әсерінен пайда болады. Ол әлсіздікпен, шаршаумен ерекшеленеді, содан кейін ұйқы келеді және адам өледі. Суық тиген кездегідей, өмірдің белгілері болмаса, дереу жасанды тыныс беріп, жүрекке массаж жасау керек.
Хамза АЛЬМЕТОВ,
«Шымкент аграрлық-техникалық колледжінің оқытушысы
