«ЕЛІМ-АЙ» ДАСТАНЫ

539 ViewsӨТКЕН КЕЗЕҢ (Ақтабан шұбырындының алдындағы оқиғалар) (Жалғасы. Басы өткен санда). Атыма көптен қанық Қазақ, Ноғай, Есімім – Қожаберген, әкем – Толыбай. Бөгенбайдан бұрынғы ордабасы ем, Үш жүзде сардар болған қалың қолға-ай. Қалмақтың қамалдарын бұзған талай, Әз Тәуке тұсындағы қолбасы едім. Кейінгі ақындарға нұсқа айтқан, Қазақтың аға жырау жорғасы едім. Серілікпен жаста шарладым, Қазан мен […]

Толығырақ

«ЕЛІМ-АЙ» ЖЫРЫ ЖӘНЕ ҚОЖАБЕРГЕН БАТЫР – ҚАЗАҚ ЕЛІНІҢ НАМЫС ПЕН ЕРЛІК АЙНАСЫ»

768 ViewsҚазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысының негізінде Республика Мәдениет және Спорт министрінің «2023-2025 жылдарға арналған мерейтойлар мен атаулы күндердің тізбесіне бекіту туралы» №60 бұйрығына сәйкес Қожаберген жырау Толыбайұлының «Елім-ай» дастан жырының 300 жылдығы аталып өтіледі. Осыған орай халықаралық «Жеті жарғы және Қожаберген жырау» қоғамдық қайырымдылық қоры қазақтың даңқты батыры, қолбасшы, жырау Қожаберген Толыбайұлын ардақ тұтқан азаматтардың […]

Толығырақ

«ЕЛІМ-АЙ» – НАМЫСТЫҢ ЖЫРЫ

619 Views«Ұрпаққа өзім өлсем атым қалсын, Жырыма барша жұртым құлақ салсын. «Бабамның Қожаберген дастаны» деп, Ұмытпай кейінгі жас есіне алсын!» Қожаберген жыраудың өсиетінен. Қадірлі оқырман қауым, өздеріңізге белгілі «Елім-ай» дастаны қазақ елінің басынан өткен тар жол тайғақ кешу дәуірін баяндайтын бірегей туынды. Туынды авторы Қожаберген жырау Толыбайұлы XVII ғасырдың екінші жартысы мен XVIIІ ғасырдың бірінші […]

Толығырақ

«ТАРИХТЫ БІЛМЕЙ, БОЛАШАҚҚА БОЙ СОЗУ НӘТИЖЕСІЗ»

499 ViewsБиыл 2023 жылы Қожаберген Толыбайұлының «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» деп тарихқа таңбаланып енген «Елім-ай» дастанының 300 жылдығы аталып өткелі отыр. Қожабергентану ғылымына алғаш түрен салып, 2000 жылдың 19-21 желтоқсан күндері ҚР ҰҒА-ның ұйымдастыруымен, көрнекті тарихшы ғалым, академик Манаш Қозыбаевтың ұйытқы болуымен Қызылжар өңірінде, Петропавл қаласында «Қожаберген жырау Толыбайұлының Отан тарихы мен қазақ поэзиясында алатын […]

Толығырақ

ТАР КЕЗЕҢ

777 ViewsҚазақ халқының өз алдына ел болу жолындағы талпыныстары қай заманда да оңайлықпен жүзеге аса қойған емес. Бұл жолда қазақтың «мың өліп, мың тірілгені» рас. Тарихтың сарғайған беттерінен ашылмай қалған шындықты, ескерілмей жатқан деректерді әлде де кездестіруге болады. Себебі ақиқат біреу болғанымен, саясат сан түрлі. Кейде белгілі бір тарихи оқиғалардың саясаттың құрбанына айналып, маңызы мен […]

Толығырақ

АНДАС БАТЫР КІМ БОЛҒАН?

1 119 Viewsел есінде қалған ер Ел іші – алтын бесік, таусылмас қазына, әңгіме – шежіренің алтын кені. Біздің елдің көкірегі дана, шежіреші қарияларынан жазып алған жазбаларымызды жариялаудың реті, кезегі келді-ау деп ойладым. *   *   * Андас жасынан өткір, алымды-шалымды ел басқарған, айтқанын өткізетін, дегеніне жеткізетін жан екен. Ташкенге бүкіл игі-жақсыларды шақырып, дүйім елдің көзінше хан […]

Толығырақ

ҚАСЫМ ҚАЙСЕНОВПЕН СОҢҒЫ КЕЗДЕСУ

670 Views…17 желтоқсан күні Республика Премьер-министрінің фото тілшісі Шүкір Шахай, “Қазақ әдебиеті” газетінің жауапты хатшысы Еркін Жаппас бар, үшеуміз Қасым Қайсеновтің үйіне бардық. Тәуелсіздіктің он бес жылдығы, әрі Желтоқсанның жиырма жылдығы келіп отырған соң, батырды құттықтау басты мақсатымыз. Көктөбе жаққа, әдемі бір қабатты үйге көшкен екен. Қыздың жиған жүгіндей, ғажап үй, Қасекеңе жарасып тұрды. Амандасқаннан […]

Толығырақ

АМАНГЕЛДІ БАТЫР МА ӘЛДЕ… БАРЫМТАШЫ МА?

712 Views«Ардагер Амангелді ердің ері, Кең байтақ жалпақ дала туған жері. Елі мен мекенінің туын ұстап, Қол бастап қан майданда аққан тері»- деп Жамбыл Жабаев жырға қосқан және «…Амангелді сияқты халық батырлары еріктілер армиясының алғашқы қаһармандары болды»- деп Бауыржан Момышұлы бағасын берген Амангелдіні қазаққа таныстырып жату артық болар еді. Дегенмен, байқасаңыз, батырдың аты кейінгі кездері […]

Толығырақ

ҚАҢЛЫ ТАРИХЫ НЕГЕ ТАСАДА ҚАЛАДЫ?

1 539 ViewsОсыдан екі жыл бұрын 2000 жылдан астам тарихы бар Тараз қаласында Тектұрмас тарихи кешені бой көтерді. Орта Азия мен Қазақстанда өзіндік орны бар ежелгі шаһардың тарихи қалыптасуына, өркендеп-дамуына үлкен үлес қосқан белгілі тұлғалармен бірге Шөже тәңірқұтқа еңселі құлпытас қойылыпты. Жергілікті тарихшылар Шөжені Тараз қаласының алғашқы ірге тасын қалаған деп жазып жүр. Бұл тарихи шындыққа […]

Толығырақ

ЖУАЛЫ ҚҰПИЯСЫ НЕМЕСЕ КИР ПАТШАНЫҢ БАСЫ ҚАЙДА ЖАТЫР?

981 ViewsЖамбыл облысы, Жуалы ауданындағы Теріс ауылының маңында бес жылдан бері археологиялық қазба жұмыстары жүргізіліп келеді. Жүзеге асырылған игі істердің нәтижесінде біздің дәуірімізге дейінгі ғасырда өмір сүрген Бетен қаласының ежелгі орны табылды. Сан ғасырлардан алуан-алуан сыр шертетін көне қаланың археологиялық қазба жұмыстарына қатысқан белгілі тарихшы-археолог, ҚР Ұлттық Ғылым академиясының академигі Карл Байпақов табылған 3 мыңнан […]

Толығырақ