Рубрика: Таным

7 349 ViewsҚазақ жұрты өзінің әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрінқалыптастыра білген халық. Дәстүр — мәдениеттіліктің белгісі. Дәстүр — ел өмірімен біте қайнасып жеткен рухани байлық. Әдет, ғұрып, ишара, ырым, тыйым, дағды бәрі де осы салт-дәстүр мұхитының салалары мен тармақ, тамшылары болыпсаналады. Біз қазақ халқы салт-дәстүрге өте бай болғанымызмен, жыл өткен сайын салт-дәстүрлеріміз сақталмай жойылып бара жатыр. Осы мақалам […]

2 838 ViewsӘуелі аты-жөні таңғалдырған. Қыс кезінде Мәскеу «Момышұлы» деген атты естіпті: Волоколам шоссесі, 1941 жыл. Содан кейін аңыз басталды, аты-жөні қазақы адам жайында. Кейде маған – отыз жеті өзімен бірге алып кеткен қазақы ой­лау жүйесі, мінез, жүрек Бауыржан атамызбен алпысыншы, жетпісінші, сек­сенінші жылдары қайта оралған секілді көрінеді… Бүкіл қырғынды басынан өт­керіп: Екінші дүниежүзілік соғыс, Сталин […]

1 475 ViewsЖамбыл Жабаевтың биыл 175 жылдық мерейтойы екенін естіп, біраз уақыт ғаламторды ақтарып, ізденіп отырған едім. «Мақыш балуан» деген повесть жайлы мақаланы көзім шалып қалды. «Іштей Жамбыл бабамыз туралы мәліметтердің арасында жүрген Мақыш балуан кім?» деп ойладым. Бұрын соңды Мақыш балуан туралы естуім жоқ еді. Ешбір кітаптан, бір жанның аузынан Мақыш балуан деген тұлғаны естіп […]

1 291 Views(Джамбул Джабаев и великий историк Л.Н. Гумилев) Еще в юношеские годы, собирая исторические материалы для своей задуманной книги «Древние болгаро-чуваши», я сделал подборку высказываний великих ученых, просветителей и политических деятелей о нашем народе. В числе таких материалов был и материал о беседе И.В. Сталина с Югославской делегацией после 2-ой мировой войны. Иосиф Виссарионович, желая […]

2 669 ViewsЖетісу өңіріне ғана емес, бүкіл қазаққа аты мəшһүржыр жампозы Жамбыл Жабаев 1846 жылы 28 ақпанда қазіргі Жамбыл облысы, Мойынқұмауданындағы Жамбыл тауының баурайында, Ұлы жүздің ішіндегі Шапыраштының Екейруынан шыққан Жапа Ыстыбайұлының отбасында дүниеге келген. Əкесінің аты Жапаболғанымен, ел Жабтай деп атап кеткен. Жапаның Ұлданай атты əйелінен Тəйті, Жамбыл, Коман туады. Арғы аталары дəулетті кісілер болғанымен, […]

1 787 Views«Отан алдындағы күнәмді қаныммен жуамын. Мені майданға жіберулеріңді сұраймын» деп Сталинге хат жазғандардың бірі – менің әкем Тұрлыбек Дәуірбаев болатын. Әкем көп ашыла бермейтін біртоға жан еді. Бесінші не алтыншы сыныпта оқитын кезім, көркем әдебиетке құмармын. Әсіресе, соғыс тақырыбына жазылған кітапты көп оқимын. Партизан жазушы Қасым Қайсеновтың «Жау тылындағы бала» повесі маған керемет ұнады. […]

2 874 Views(Соңы. Басы өткен сандарда). Зар заман жыршылары мен Абайдың шығармашылығындағы сарындар сабақтастығы өлең сөздің құдіретін сезініп, оның қадір-қасиетін бағалай білу тұрғысынан да көрініс байқатады. Сөз өнерінің шексіз мүмкіндігі арқылы өз дәуірінің бейнесін жеріне жеткізе сипаттаған кезде жыр жүйріктері еңсені езген «қайғы» мен «зар» ұғымынан алшақтап кете алмайды. Өзі өлеңінің көркемдік кестесін сынға алған ақындар […]

2 799 Views(Жалғасы. Басы өткен санда). Абайдың сөз өрнегін жеріне жеткізе зерттеген тілші-ғалым Р.Сыздықова бұрыннан үзбей айтылып келе жатқан «бұл ақындардың сөз қолданыстарын қолай көрмеген, тіл тазалығын сақтамағанына қарсылық білдірген» деген дәстүрлі айыптауларды қабылдамайтынын әдеби тілге қатысты өрбіткен мына пікірі арқылы аңғартып өтеді: «Сөздері бірі жамау, бірі құрау деп, сол әдебиеттің үш ірі өкілі – Бұқар, […]

1 427 ViewsШынжыр балақ, шұбар төс Ырғызбайым, Тоқбақ жалды торайғыр Көтібағым, Әрі де кетпес, бері де кетпес Топайым — деп, құдіретті Кеңгірбай бидің ұрпағы, асылдың сынығы, менің тоқсаннан асып марқұм болған нағашы әжемнің күнделікті айтып отыратын зікірі десем де артық кетпеспін. Себебі таңнын атысымен, күннің батысымен әжемнен еститін әңгіме еді. Оны қоя тұрайық, мен үшін Мемлекеттік […]

1 401 ViewsТекті Оразбай би әулетінен шыққан, шығыстанушы, түрколог-ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ұлттық Ғылым Академиясының академигі Болат Еш­­мұхамедұлы Көмеков биыл сексеннің сеңгіріне шығып отыр. Өмір бойы өзі кәсіп еткен тарих ғылымына Бөкеңнің келуі де өзінше бір хикая деуге болар еді. 1963 жылы Ташкент мемлекет университеті филологиясын араб бөлімі бойынша бітірген ол Мысырдағы Асуан су […]